مقدمه
همان طور که در مقالات موازی بیان شد، مهاجرت به آلمان و به طور خاص مهاجرت کاری به آلمان را می توان یکی از محبوب ترین راه های مهاجرت به اروپا و این کشور دانست؛ اما اینکه از چه راهی اقدام کنید، چه مدارک نیاز است و چه شرایطی را باید دارا باشید، سوال بسیاری از متقاضیان این مسیر می باشد.

باید بدانید که در سال های اخیر، کشور آلمان به دلیل بالا بودن میانگین سنی نیروی کار متخصص و در پی آن کمبود نیروی موردنیاز، اقدام به پذیرش مهاجران از کشورهای خارجی نموده است؛ کادر پزشکی و درمان نیز از این مقوله مستثنی نبوده و بیمارستان های این کشور با کمبود نیروی پزشکی در زمینه های مختلف روبرو شده است. از این رو پزشکان بسیاری برای مهاجرت به آلمان اقدام نموده و پا در این راه گذاشته اند تا از سویی آینده شغلی خود را تأمین کنند و از سوی دیگر اقامت این کشور را برای خود و خانواده دریافت نمایند.

اما سوال اصلی اینجاست که آلمان چه گروه از پزشکان را پذیرش می کند و نیاز دارد ؟ پزشکان چه مدارکی را باید برای مهاجرت دارا باشند ؟ چه مراحلی باید طی شود و از همه مهم تر چه هزینه ای در این راه صرف می شود ؟ ما در ادامه سعی داریم تا به بررسی این مسائل بپردازیم و با توضیح هرکدام از این موارد، راه را برای مهاجرت پزشکان عزیز هموار نماییم.

مهاجرت کاری به آلمان
کشور آلمان به عنوان بزرگترین اقتصاد در اروپا و پنجمین در جهان، تعداد بسیار زیادی از موقعیت های شغلی در تخصص های مختلف را در اختیار کارجویان خارج از آلمان قرار داده است. طبق آمار جولای 2020، در حال حاضر نزدیک به 573 هزار موقعیت شغلی در کشور آلمان وجود دارد؛ شاید براتون جالب باشه که این عدد در سال گذشته در حدود 800 هزار موقعیت شغلی بود.

آلمان یکی از کشورهایی است که دارای پایین ترین نرخ بیکاری در اروپا بوده که طبق اعلام دولت در ماه می 2020، این میزان در کشور آلمان معادل 3.9% و در منطقه یورو به صورت میانگین 7.4% می باشد. این نرخ نشان از وضعیت مناسب کاری در زمینه های مختلف و همچنین وجود اقتصادی پویا در آلمان است که راه را برای مهاجرین خارجی هموار می کند.

حال راه های مهاجرت کاری به آلمان بسته به شرایط شخص و رزومه وی و همچنین اعلام کارفرما می تواند به سه دسته زیر تقسیم شوند:

قرارداد کاری (Contract) : دسته اول گروهی هستند که در ایران یک قرارداد کاری رسمی از کارفرمایان آلمانی دریافت می کنند. این گروه، معادل سازی خود را به صورت آنلاین انجام داده و برای دریافت قرارداد و معادل سازی نیاز به شرکت در آزمون های مربوطه را ندارند. طبق توضیحات گذشته، این دسته مخصوص مشاغل غیرپزشکی می باشد.

جاب آفر رسمی (Job Offer) : به صورت کلی، جاب آفر تعریفی از دعوت به کار شخص متقاضی به صورت شرایطی می باشد؛ بدین صورت که متقاضی با پاس کردن شرایط اعلامی می تواند در جاب آفر مربوطه مشغول به کار شود. این شرایط می تواند شامل مراحل و آزمون های معادل سازی، سطح زبان مشخص و … باشد که گروه های مختلف کاری به خصوص پزشکان و دندانپزشکان و به صورت کلی کادر درمان پس از طی این مراحل می توانند قرارداد کاری خود را دریافت کنند.

جاب سیکر (Job Seeker) : نوع سوم و آخر مهاجرت کاری به آلمان، ویزای جاب سیکر و یا جستجوی کار می باشد که نوعی مجوز برای مدت زمان مشخص در خاک آلمان بوده تا شخص متقاضی شغل مدنظر خود را یافته و موفق به دریافت قرارداد کاری شود. در این صورت می تواند ویزای خود را تمدید و به صورت طولانی مدت در آلمان حضور داشته باشد.

لازم به ذکر است که تمامی روش های اشتغال به کار در آلمان در سه دسته بالا خلاصه شده و زیرمجموعه این گروه ها هستند.

باید بدانید که پزشکان محترم از روش های اول و دوم اجازه اقدام داشته و می توانند با پیروی از قوانین این گروه ها عمل نمایند. با توجه به ضرورت اقدام پزشک از ویزای 17A، سفارت تمامی پزشکانی که از روش جاب سیکر درخواست نمایند، ریجکت کرده و راه های دیگر را برای مهاجرت به آنان پیشنهاد می نمایند. در ادامه این دو راه را با جزئیات بیان می کنیم.

مراحل مهاجرت پزشک به آلمان
تمامی پزشکانی که قصد ورود و مهاجرت به آلمان را داشته و به نوعی می خواهند طبابت خود را در آلمان نیز ادامه دهند، لازم است که مدارک پزشکی خود را در کشور آلمان معادل سازی نموده و با سیستم بهداشتی این کشور منطبق نمایند؛ اما دسته ای دیگر از پزشکان نیز هستند که صرفا قصد دریافت اقامت آلمان را داشته بی آنکه مشغول به کار در بیمارستان های آلمان شوند و یا هرگونه آزمون و دوره ای را پشت سر بگذارند. بر این اساس پزشکان محترم می توانند از دو راه 1) جاب آفر، 2) بلوکارت اقدام نمایند.

در اینجا باید گفت که پزشکانی از راه سرمایه گذاری، کارآفرینی و یا ثبت شرکت اقدام به مهاجرت به آلمان نمایند، از این دو دسته و به صورت کلی دسته مهاجرت کاری خارج بوده و وارد زیرمجموعه سرمایه گذاری خواهند شد.
1. جاب آفر
این دسته مخصوص پزشکانی است که قصد ادامه فعالیت طبابت خود در آلمان را داشته و به دنبال تأیید مدرک پزشکی خود در این کشور هستند.
همان طور که می دانید مدارک پزشکی کسب شده در کشور ایران، مورد تأیید وزارت بهداشت آلمان نبوده و پزشکان فارغ التحصیل از ایران می بایست شرایط و مدارک لازم برای معادل سازی مدارک خود را طی کنند تا به درجه طبابت در آلمان دست یابند.
اگر بخواهیم مراحل مهاجرت پزشک از این روش را به طور خلاصه بیان کنیم، به شرح زیر است:
– دریافت جاب آفر
– تکمیل مدارک موردنیاز
– معادل سازی در اداره سلامت ایالت موردنظر
– دریافت گواهی DB
– آموزش زبان تا سطح حداقل B2
– دریافت ویزا از سفارت آلمان
– شرکت در دوره آموزش زبان تخصصی
– اشتغال به کار دستیاری
– آزمون (Approbation)
– تأیید مدرک عمومی یا تخصص و فوق تخصص

برای این منظور پزشک می بایست ابتدا ایالت مدنظر خود را انتخاب نماید تا برای معادل سازی مدارک صرفا برای آن ایالت اقدام شود؛ زیرا هر ایالت در آلمان قوانین خاص خود را دارند. توصیه می شود که قبل از هرگونه اقدام راجع به ایالت مقصد خود از هرنظر تحقیق نمایید؛ زیرا تغییر و جابجایی در ایالت های آلمان خود به اندازه مهاجرت از کشوری به کشور دیگر مشکل و طاقت رسا می باشد.

در کنار تمام مدارک خواسته شده از شخص متقاضی که شامل مواردی همچون دانشنامه و ریزنمرات، عدم سو پیشینه، مدارک شناسایی، گود استندینگ و … بوده، مدرک دیگری همچون جاب آفر رسمی و قابل تأیید توسط بیمارستان و سفارت آلمان موردنیاز بوده که پروسه معادل سازی در آلمان شروع شود. این جاب آفر، دعوت به کاری از سوی کارفرمایان آلمانی (بیمارستان) بوده که شخص پزشک را پس از طی کردن مراحل اعلامی به استخدام خود در می آورند.

در انتهای مرحله معادل سازی که به صورت غیرحضوری انجام شده و نیاز به سفر پزشک به آلمان نیست، گواهی DB از سوی اداره سلامت صادر شده تا پزشک شرایط حضور و تأیید خود در آلمان را بداند و این اجازه را به سفارت آلمان در تهران نیز اعلام نماید. پس از دریافت این پاسخ به همراه مدارک موردنیاز دیگر، شخص می تواند برای مصاحبه سفارت اقدام نموده و وقت خود را به صورت اضطراری دریافت نماید.

نکته بسیار مهم در این پروسه، ضرورت وجود مدرک زبان آلمانی در سطح حداقل B2 بوده که حداکثر تا روز مصاحبه سفارت مورد نیاز می باشد. نکته قابل توجه برای پزشکانی که در سطح پایین تر از B2 هستند این است که می توانند تا سطح B1 در ایران مطالعه نموده و با ثبت نام دوره B2 در آلمان برای روز مصاحبه در سفارت حاضر شوند. در پی ضرورت حضور متقاضی در دوره آمادگی زبان تخصصی FSP(فاخ) می بایست قبل از روز سفارت برای این دوره ها ثبت نام نمایند و گواهی ثبت نام در دوره فاخ را به سفارت برای دریافت ویزای کاری خود ارائه دهند

پس از دریافت ویزای 17A از سفارت آلمان، پزشک می تواند برای حضور در آلمان آماده شود؛ این پروسه به محض ورود پزشک به آلمان در کلاس های(فاخ ) FSP ادامه پیدا کرده تا شخص متقاضی به مطالب و اصطلاحات پزشکی به زبان آلمانی اشراف پیدا کند؛ این دوره بعضا تا 6 هفته فشره یا 12 هفته نرمال نیز به طول می انجامد. پس از اتمام این دوره و آمادگی پزشک در مطالب تدریس شده مجوز حضور پزشک در مراکز درمانی و بیمارستانی را صادر کرده تا بتوانند به عنوان دستیار پزشک مشغول به کار شده و به درآمد مناسبی در این بازه زمانی دست پیدا کنند.

پزشکان محترم با حضور در بیمارستان گذراندن دوره های آبزرویشنی (آمپاسونگ) می توانند با گذشت مدت زمانی که بیمارستان، آن را تعیین می کند، در آزمون Approbation شرکت کرده و مدرک عمومی (GP) یا تخصص یا فوق تخصص خود را تأیید نموده و آماده حضور و اقدام برای اخذ و یا تأیید مدرک تخصص در آلمان نمایند؛ لازم به ذکر است که در این مرحله، موقعیت کاری وی ارتقا پیدا کرده و درآمد دریافتی نیز افزایش پیدا می کند.

2. بلوکارت
راه دیگری که برای ورود پزشکان و دندانپزشکان به آلمان طراحی شده که منحصرا در موسسه فصل رویایی سفر (سها مهاجر)قابل انجام است، مهاجرت با قرارداد رسمی و معتبر از شرکت های مرتبط با زمینه پزشکی بوده که نیاز به هرگونه مدرک زبان، آزمون و یا مراحل معادل سازی نداشته و شرط حضور پزشک در آلمان را نیز حذف کرده اند.

در این روش، شخص متقاضی با ارائه مدارک لازم، اقدام به عقد قرارداد با شرکت های تجهیزات پزشکی، دارویی و … نموده که وی را به عنوان یکی از نیروهای متخصص خود معرفی کرده و می توانند از این طریق ویزای کاری و در ادامه اقامت دائم و پاسپورت کشور آلمان را دریافت نمایند.

نکته بسیار مهم در این روش، عدم دریافت هرگونه حقوق و درآمد از سوی کمپانی های طرف قرارداد می باشد؛ زیرا پزشک صرفا به عنوان یک همکار اعلام شده و می بایست صرفا مالیات ماهیانه خود به دولت آلمان را در قبال آن قرارداد مذکور پرداخت نماید. از این رو این فرد، شرط حضور در کشور آلمان را نداشته و می تواند تمام مدت را در ایران حضور داشته باشد.

دولت آلمان پس از پرداخت 21 ماه مالیات از سوی پزشک، اقامت وی و خانواده همراه را به صورت دائمی تمدید نموده و در مراحل بعدی و با اخذ شرایط لازم اجازه دریافت پاسپورت برای تمامی اعضای خانواده نیز وجود دارد.

مدارک لازم برای مهاجرت پزشک به آلمان
پزشکان و دندانپزشکان برای انجام معادل سازی و تطبیق مدارک تحصیلی خود در کشور آلمان ابتدا لازم است تا چک لیست اعلامی از سوی ادارات سلامت کشور آلمان را آماده نمایند. بدین منظور ما در ادامه این مدارک را با جزئیات بیان می کنیم:

– تکمیل فرم تعهد توانایی طبابت پزشک
– تکمیل فرم تعهد عدم سوپیشینه پزشک
– تکمیل فرم تعهد عدم سابقه معادل سازی مدارک پزشکی شخص متقاضی در کشور آلمان
– تکمیل فرم تعهد عدم سابقه تحصیل رشته پزشکی در کشور آلمان
– رزومه شخصی حرفه ای مطابق با استانداردهای آلمان
– انگیزه نامه شخص پزشکی برای حضور در آلمان
– پاسپورت معتبر
– شناسنامه
– تأییدیه تغییرات ثبت شده در مشخصات شخص متقاضی در شناسنامه (در صورت وجود)

– فرصت شغلی (Job Offer) رسمی و معتبر از بیمارستان های کشور آلمان

– عدم سوپیشینه انتظامی از نظام پزشکی

– عدم سوپیشینه کیفری

– تأییدیه وزارت بهداشت مبنی بر شرایط طبابت شخص متقاضی

– عدم سوپیشینه از کشورهایی که در 5 سال گذشته کار و یا زندگی کرده اند.

– پروانه طبابت

– پروانه دائم پزشکی

– کارت نظام پزشکی

– مدرک زبان آلمانی B2

– گواهینامه دیپلم به همراه ریزنمرات

– دانشنامه دوره پزشکی به همراه ریزنمرات

– مدارک مربوط به تحصیل و دوره های گذرانده شده در کشور های دیگر

نکته مهم در مورد این سری مدارک این است که موسسه فصل رویایی سفر(سها مهاجر ) واسطه دفتر مستقر خود در شهر دوسلدورف ، توانایی انجام معادل سازی و دریافت گواهی DB را بدون نیاز به مدرک زبان آۀمان از سوی متقاضی را نیز دارد و پزشکان و دندانپزشکان محترم می توانند به صورت همزمان هم برای زبان خود را آماده نمایند و هم معادل سازی خود در آلمان را انجام دهند.

لازم به ذکر است که تمامی مدارک ذکر شده در بالا می بایست به زبان آلمانی ترجمه شده و تأییدیه های وزارت امور خارجه و دادگستری را دارا باشند که این کار توسط موسسه فصل رویایی سفر (سها مهاجر) برای شما انجام خواهد شد

جمع بندی
دولت آلمان در سال های اخیر با کمبود نیروی کار متخصص در زمینه های مختلف روبرو بوده و همواره راه های ورود به این کشور را برای مهاجران خارجی باز نموده است. در این بین نیاز به نیروی پزشکی و کادر درمان از مهم ترین مشکلات و معضلات آلمان به شمار رفته؛ از سوی دیگر علاقه مهاجرت پزشکان ایرانی به آلمان سبب شده است تا این موضوع بیش از پیش جلب توجه کند. راه های ورود پزشکان به آلمان یا از طریق جاب آفر صورت می گیرد که نیاز به مدرک زبان آلمانی، معادل سازی مدارک و جاب آفر رسمی داشته که اکثریت پزشکان این رویه را مدنظر دارند و اقدام می نمایند؛ اما پزشکانی که صرفا به دنبال اقامت و پاسپورت آلمان بوده، می توانند با دریافت یک قرارداد رسمی و معتبر از کمپانی های مرتبط با رشته پزشکی، بدون نیاز به مدرک زبان و یا گذراندن مراحل معادل سازی، اقدام به مهاجرت به آلمان نمایند.